Wiadomości z inspektoratu

 

Z tekstu dowiesz się:

• czym jest cena i cena jednostkowa towaru,
• czy cena na wywieszce jest ceną ostateczną,
• co robić, jeżeli brak jest ceny,
• o nieprawidłowościach stwierdzonych w trakcie kontroli inspektorów z Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Rzeszowie dot. uwidaczniania cen.

 

Każdy konsument będąc w sklepie i rozważając zakup wyeksponowanych produktów ma prawo do poznania cen za określone towary przed dokonaniem transakcji. Odpowiada za to Sprzedający.

Dla potencjalnego klienta kluczowa przy wyborze określonych produktów jest możliwość porównania cen towarów o podobnych właściwościach. Porównując ceny towarów o podobnych właściwościach konsument ma szansę wybrać produkt z możliwie największą korzyścią dla siebie. Często korzyścią tą jest najbardziej satysfakcjonująca cena, jaką klient jest gotowy zapłacić za określoną rzecz.

 

Obowiązek uwidaczniania cen dotyczy wszystkich rodzajów towarów sprzedawanych w miejscach sprzedaży detalicznej oferujących artykuły spożywcze, chemiczne, ubrania, buty, środki higieny osobistej, materiały budowlane itd. Zasady te dotyczą również miejsc, w których świadczone są usługi.

 

Podobnie do cen towarów, ceny za określone usługi muszą być oznaczone jednoznacznie oraz w sposób niebudzący wątpliwości, a także umożliwiający porównanie cen. Klient musi mieć rzetelny dostęp do informacji o tym jaką opłatę zobowiązany jest uiścić za określoną usługę przed jej zrealizowaniem. 

 

Gdzie powinny znajdować się ceny?

Osoby odpowiedzialne za ekspozycje towarów w sklepach mają tutaj stosunkowo wąskie pole manewru. Ceny oraz ceny jednostkowe mogą być przedstawione w cennikach, ale tylko w przypadku, gdy towary przeznaczone do sprzedaży detalicznej umieszczone są w miejscu niedostępnym lub niewidocznym dla konsumentów – np. znajdują się w magazynie.

Natomiast dla towarów wyeksponowanych do sprzedaży w sklepie i fizycznie dostępnych dla kupujących, ceny sprzedaży muszą być uwidocznione bezpośrednio na towarze lub jego opakowaniu w postaci nadruku lub na wywieszkach cenowych.

Ten ostatni sposób jest najczęściej praktykowany.

 

Wywieszka cenowa przybiera różną formę – może to być etykieta, metka, tabliczka lub plakat. Wywieszka może mieć formę wyświetlacza elektronicznego.

 

Przeciętny klient niemalże codziennie kupując produkty codziennego użytku w sklepach osiedlowych, marketach wielkopowierzchniowych i tym podobnych placówkach spotyka się z cenami. Zwykle znajdują się one w odpowiedniej bliskości do towarów i widnieją właśnie na wywieszkach cenowych.

 

Właśnie dzięki nim klienci są w stanie – co bardzo ważne - w sposób świa­d­omy dokonać właściwego dla siebie wyboru.

 

Czym jest cena jednostkowa?

Cena jednostkowa jest dodatkową informacją dla klienta, która ułatwia świadome zakupy. Tyczy się ona produktów, które sprzedawane są z uwzględnieniem:

• objętości (litry/m³),
• masy (kilogramy/tony),
• długości (metr),
• powierzchni (m²),
• sztuki.

 

Na przykładzie poniżej zobaczysz jak, dzięki sprawdzeniu cen jednostkowych dwóch lub kilku produktów jesteś w stanie porównać cenę tych produktów i samodzielnie stwierdzić zakup którego produkt będzie dla nas korzystniejszy.

 

Zastanawiasz się nad kupnem soku pomarańczowego. W sklepie znalazłeś dwa tego typu produkty:

 

• sok nr 1, którego objętość wynosi 200 ml, za który będziemy zobowiązania zapłacić 2 zł

 

 

 

• oraz sok nr 2 o objętości 120 ml w cenie 1,50 zł.

 

 

 

Chcesz dowiedzieć się, który produkt jest tańszy? 

Nie ma nic bardziej prostszego - porównaj informacje o cenie jednostkowej obu produktów! W przypadku soku (płyn jest sprzedawany według objętości) powinniśmy sprawdzić ceny obu produktów za 1 litr [1].

 

Sok nr 1, choć jego cena, którą obowiązani jesteśmy zapłacić przy kasie jest wyższa od ceny soku nr 2, okazuje się być, w ostatecznym rozrachunku, tańszy! Za litr soku nr 1 zapłacimy jedyne 10 zł, a nie 12,50 zł.

 

Pamiętaj!

Analogicznie do sposobu uwidaczniania cen, tak samo ceny jednostkowe powinny być oznaczone w cenniku (dla towarów umieszczonych poza salą sprzedaży), katalogu, bezpośrednio na towarze lub jego opakowaniu w postaci nadruku czy na wywieszce cenowej (dla towarów wyeksponowanych do sprzedaży). 

 

Podobna sytuacja może spotkać Cię w markecie budowlanym, gdy dokonujesz wyboru pomiędzy kupnem drutu ogrodowego o określonej długości od dwóch różnych producentów. Wówczas cena jednostkowa – w tym przypadku przeliczona na metr – da Ci informację, która może mieć kluczowy wpływ na podjęcie ostatecznej decyzji o zakupie określonego rodzaju towaru.

 

Cena na wywieszce ceną ostateczną?

 

Cena uwidoczniona przez sprzedającego (w każdy dopuszczalny przepisami prawa sposób) jest ceną ostateczną. Nierzadko zdarza się sytuacja, w której klient przeświadczony o cenie danego towaru, którą zobaczył przed zakupem, różni się od tej, która została naliczona przy kasie fiskalnej.

 

Co robić w takiej sytuacji? Konsument ma prawo domagać się sprzedaży towaru po cenie korzystniejszej. Zwykle jest to cena, o której dowiedział się z wywieszki cenowej. Jednoznacznie mówi o tym ustawa z dnia 9 maja 2014 r. informowaniu o cenach towarów i usług. Wskazuje on w art. 5, że:

"W przypadku rozbieżności lub wątpliwości co do ceny za oferowany towar lub usługę konsument ma prawo do żądania sprzedaży towaru lub usługi po cenie dla niego najkorzystniejszej."

 

Przedsiębiorca nie chce sprzedać Ci towaru po korzystniejszej dla Ciebie cenie? Zachęcamy do skorzystania z naszej pomocy! 

 

Co zrobić jeśli nie ma ceny?

Na przedsiębiorcach zajmujących się sprzedażą towarów ciąży ustawowy obowiązek uwidaczniania cen towarów i usług. Należy jednak wziąć pod uwagę, że przepisy te odnoszą się tylko i wyłącznie do handlu detalicznego. W przypadku sprzedaży hurtowej nie ma wymagań dotyczących uwidaczniania cen.

 

Zdarzają się jednak przypadki, gdy przedsiębiorcy, których zapis uwidaczniania cen dotyczy – niedopełniają tego obowiązku. W takim przypadku skontaktuj się z nami! Złóż informację o nieprawidłowościach.

 

Inspekcja Handlowa dba o interesy i prawa konsumenta. Systematycznie przeprowadzamy kontrole w zakresie uwidaczniania cen towarów oraz usług, aby wyeliminować wszelkie przypadki łamania prawa. 

 

Poniżej przedstawiamy wykres, który pokazuje pracę Inspektoratu w zakresie przeciwdziałania naruszania przepisów dotyczących uwidaczniania cen towarów i usług. W 2020 roku przeprowadzone łącznie 169 kontroli w tym zakresie.  Ponadto należy zauważyć, że w każdym przypadku kontrole te są prowadzone po wcześniejszym zawiadomieniu przedsiębiorcy o zamiarze jej przeprowadzenia.

 

 

 

W przypadku zauważenia nieprawidłowości nie bądźmy bierni. Korzystajmy z przysługujących nam praw, np. złóżmy reklamacje w każdym przypadku pobrania wyższej należności, zażądajmy sprzedaży towaru po cenie najkorzystniejszej, a więc zwykle cenie uwidocznionej przy towarze.  

 

Działania Inspekcji Handlowej na terenie Polski

Informacja z kontroli uwidaczniania cen towarów i usług przeprowadzonych w całej Polsce przez Inspekcję Handlową znajduje się na naszej stronie internetowej w zakładce  AKTUALNOŚCI.

 

[1] 1 litr bądź 100 ml – w zależności od sposobu uwidaczniania cen jednostkowych przyjętego przez sprzedającego.

 

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz.1706),

Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 178),

Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015 r., poz. 2121).

 

Informację przygotował: st. inspektor Dariusz Gościński

 

Powyższy tekst ma charakter informacyjny i nie stanowi wiążącej wykładni prawa.