Czy jestem konsumentem?

Kiedy staję się konsumentem?

Zgodnie z art. 22¹ Kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się „osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową”. Konsumentem nie będzie zatem inna osoba czy jednostka organizacyjna np. spółka akcyjna, spółka jawna, stowarzyszenie, fundacja albo wspólnota mieszkaniowa itp.

PAMIĘTAJ!
Nie będziesz konsumentem, kiedy jako osoba fizyczna kupujesz daną rzecz od innej osobie fizycznej.

Przykład:
Kupujesz auto od osoby fizycznej – umówmy się - Pana Jana, którego ogłoszenie znalazłeś w jednym z serwisów ogłoszeniowych. Pan Jan nie prowadzi działalności gospodarczej. W takim przypadku, nie będą Ci przysługiwały uprawnienia konsumenckie.

Będziesz konsumentem kupując towar lub usługę od przedsiębiorcy. Przedsiębiorca posiada zdolność do zawierania umów, prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową i jest:

• osobą fizyczną (np. będzie taką osobą Jan Kowalski prowadzący działalność gospodarcza pod nazwą „FHU Jan Kowalski”, albo
• osobą prawną (np. spółką akcyjną, spółką z ograniczoną odpowiedzialnością), albo
• jednostka organizacyjną, która nie jest osobą prawną, a której ustawa przyznaje zdolność prawną spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna itd.

Przykład:
Kupujesz używane auto w komisie samochodowym ogłaszającym się w jednym z serwisów internetowych. Właścicielem komisu jest „X Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie”. Spółka ta posiada Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP), REGON lub KRS. W takim przypadku przysługują Ci uprawnienia konsumenta.

Zabierz ze sobą dowód zakupu. Będziesz mógł złożyć np. reklamację, którą sprzedawca powinien rozpatrzyć w ciągu 14 dni, a w przypadku gdy napotkasz w trakcie reklamacji problem, postaramy się ułatwić Wam rozwiązanie sporu.

Pojęcie czynności prawnej, jak większość definicji prawnych, jest złożone. Najprościej jednak mówiąc jest to oświadczenie lub oświadczenia woli, które wywołują określone skutki prawne. Oświadczenie woli składasz zasadniczo codziennie: pisemnie (zawierając w salonie umowę np. z operatorem telefonii komórkowej), ustnie (np. kupując pęczek rzodkiewki na targowisku) albo w inny sposób np. klikając przycisk „kupuję z obowiązkiem zapłaty” w sklepie internetowym lub kasując bilet w miejskim autobusie.

Nie wiesz czy sprzedający jest przedsiębiorcą? Sprawdź! To proste! CEIDG, REGON lub KRS możesz sprawdzić w ogólnodostępnych, bezpłatnych, państwowych serwisach internetowych. Adresy poniżej:

• Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) jest rejestrem prowadzonym przez właściwego ministra ds. gospodarki. W rejestrze tym gromadzone są informacje na temat przedsiębiorców będących osobami fizycznymi. Obowiązkowemu wpisowi do tego rejestru podlegają przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, w tym również przedsiębiorcy, którzy są wspólnikami spółki cywilnej.
  
  
• Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) jest rejestrem prowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Gromadzi się w nim dane dotyczące stowarzyszeń, fundacji, ale przede wszystkim spółek prawa handlowego takich jak np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
  
  
• Dane przedsiębiorców możesz również zweryfikować korzystając z Bazy Internetowej REGON – wyszukiwarki podmiotów gospodarki narodowej.

Uważa się, że konsument jest słabszą stroną obrotu gospodarczego – nie dysponuje większymi środkami finansowymi, nie dysponuje w ten sam sposób obsługą prawną czy doświadczeniem w obrocie handlowym. W przeciwieństwie do konsumentów, przedsiębiorców uważa się za profesjonalistów.

Konsumenci chronieni są we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Walka z nieuczciwymi praktykami handlowymi oraz ochrona konsumenta to jedno z założeń wspólnej polityki państw członkowskich.

Konsument chroniony jest w relacjach z przedsiębiorcą, gdy ten stosuje nieuczciwe praktyki rynkowe. Przepisów prawa konsumenckiego nie stosuje się nigdy w relacjach konsument-konsument.

To zależy.

Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą jako osoba fizyczna od 1 stycznia 2021 r. i w ramach tej działalności zawarta została umowa bezpośrednio związana z prowadzoną przez Ciebie działalnością zasadniczo zostałeś objęty ochroną przewidzianą dla konsumentów. Ochrona ta przysługuje Ci w zakresie:

• stosowania klauzul niedozwolonych (abuzywnych),
• rękojmi za wady,
• odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.

WAŻNE!
Warunkiem skorzystania przez Ciebie (osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą) z uprawnień konsumenta jest fakt, że umowa która została przez Ciebie zawarta bezpośrednio związana z Twoją działalnością, nie posiada charakteru zawodowego, wynikającego z przedmiotu wykonywanej przez Ciebie działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Przykład:
Pan Jan jest dekarzem. „Na fakturę” kupuje on drukarkę, która posłuży mu do drukowania faktur swoim klientom. Kiedy drukarka zepsuje się, będzie on mógł skorzystać z uprawnień przysługujących konsumentom.

Jeżeli natomiast Pan Jan w ramach prowadzonej przez siebie działalności kupi np. dogniatarkę felcu blachy, a więc narzędzie które wiąże się z charakterem zawodowym jego działalności, uprawnienia te nie będą mu przysługiwały.

Podstawa prawna:

Art. 1 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1495 ze zm.),

Art. 385⁵, art. 556⁴i art. 556⁵, art. 576⁵ oraz art. 981¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz.U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.)